Brood, zit daar wat in?

! Noot: dit artikel schreef ik in maart 2013. Anno mei 2016 ben ik erachter dat 5-7 sneeën brood per dag giga hoeveelheden zijn, en dat je beter voor een paar sneetjes Zuurdesembrood* kunt kiezen, en dat je je brood nog beter gewoon zelf kunt maken; dan weet je wat erin zit, begrijp je wel? ;-) !

Hoe gezond is brood nu eigenlijk? Wat zit er allemaal in? Is het echt een goed begin van je dag? Welk brood kun je het beste kiezen? Daar gaan we het vandaag over hebben.

Hoe donkerder, hoe gezonder?

Soms wordt het brood donkerder gemaakt met moutextract of gekaramelliseerde suiker. Die geven brood wel een donkere kleur en een specifieke smaak, maar bieden weinig extra voedingsstoffen. Het ezelsbruggetje ‘Hoe donkerder het brood, hoe meer vezels’ gaat dus niet meer op. De kleur van het brood zegt niks over de voedingsstoffen die erin zitten, dat doen alleen de ingrediënten. 

Als je echt wil weten waar het van gemaakt is (bloem, volkorenmeel of een combinatie daarvan) vraag het dan aan de bakker of kijk op het etiket.   Als brood volkoren is, moet dit bij verpakt brood op het etiket staan.




links: volkoren brood, rechts: tarwebrood met moutextract.

Het kenmerk 100% Volkoren

Volkorenbrood is niet altijd makkelijk te herkennen. Bijvoorbeeld omdat het zelfs lichter van kleur kan zijn dan bruin- of meergranenbrood. Daarom is er vanaf nu het kenmerk ‘100 % VOLKOREN'. Dat zul je op steeds meer plaatsen tegenkomen. Zo kun je voortaan vaker en makkelijker kiezen voor volkoren!

De kleur van brood zegt niets over de voedingswaarde ervan. Voor brood wordt bloem, volkorenmeel of een combinatie daarvan gebruikt. Bloem is het vermalen binnenste van de graankorrel. Voor volkorenmeel wordt de héle korrel vermalen. Hierin zitten de meeste goede voedingsstoffen. Dus: hoe meer volkorenmeel, hoe gezonder. Hieronder zetten we de verschillende broodsoorten op een rij:

Witbrood

is gemaakt van bloem. Dat komt uit het middelste deel van de graankorrel. Maar het grootste deel van de goede voedingsstoffen van een graankorrel zitten in de kiem en de zemel: het buitenste laagje. Witbrood heeft daarom minder voedingswaarde dan bruin- of volkorenbrood. Het staat in de keuzetabel van het voedingscentrum dan ook bij de categorie Bij Uitzondering.

Bruinbrood of tarwebrood
is een combinatie van witbrood en volkorenbrood. De bakker maakt het van bloem en volkorenmeel. Voor volkorenmeel wordt de hele graankorrel vermalen. Daardoor bevat bruinbrood meer voedingsstoffen dan witbrood. Maar het is en blijft een combinatie. 

Meergranenbrood
- de naam zegt het al - maakt de bakker van meerdere graansoorten. Bijvoorbeeld van tarwe en maïs of gerst en rogge. De voedingswaarde van meergranenbroden kan erg verschillen. Sommige meergranenbroden hebben namelijk bloem als basis en andere 100% volkorenmeel. Lees dus goed wat het etiket aangeeft of vraag het aan je bakker.

Volkorenbrood
wordt volledig gemaakt met het meel van de hele graankorrel: 100% volkorenmeel. Hierin zitten dus ook al die waardevolle voedingsstoffen uit de kiem en de zemel. Dat maakt volkorenbrood tot een bijzonder gezond brood; vol vezels, vitamines en mineralen!
Volkorenbrood is dan ook uitermate geschikt om een lekker ontbijt te maken, maar ook in je lunchtrommel is volkorenbrood verreweg de gezondste broodsoort.

* Zuurdesembrood
Zuurdesembrood of desembrood is brood waarbij in plaats van gist een mengsel van meel en water wordt gebruikt om het te laten rijzen. Door dit mengsel een tijdje te laten staan en er af en toe nieuw water en meel aan toe te voegen, ontstaan bacteriën die voor gisting zorgen, waardoor het geheel luchtig wordt. Na ongeveer een week kun je met het (zuur)desem bakken. Omdat de omstandigheden bij elke bakkerij anders zijn – denk aan het klimaat en het meel dat wordt gebruikt – komen er overal andere natuurlijke aroma’s en smaakstoffen vrij. Hierdoor smaakt nergens ter wereld zuurdesembrood hetzelfde.

Wat doe ik op mijn brood?

Gezond broodbeleg is o.a. sandwichspread, jam, appelstroop, fruit, 20+ kaas, kipfilet, magere ham, runderrookvlees. Bij uitzondering hagelslag, schuddebuikjes, speculoos, en....pindakaas!

Ik wou dat ik kon zeggen dat pindakaas niet gezond is, maar dat kan ik niet. Pindakaas bevat aardig wat vetten, maar dan wel voornamlijk de goede vetten. Bovendien zit het vol met vitamine E, vitamine B3 en foliumzuur. 1 boterham met pindakaas per dag zorgt ervoor dat je:
- minder hongergevoelens hebt (de vetten blijven langer in je maag)
- minder zin hebt in zoet (vanwege de suikers)
- plantaardige eiwitten binnen krijgt (die goed zijn voor hart en bloedvaten)
- extra voedingsvezels binnenkrijgt (1 gr per snee brood!)
- elke dag een keer denkt aan Brad Pitt (die in de film Meet Joe Black voor het eerst pindakaas proeft :-) )

Bewaren

Bewaar brood niet in de koelkast, maar op kamertemperatuur in een gesloten trommel of plastic zak. Wie houdt van brood met een krokante korst, bewaart brood bij voorkeur in een papieren broodzak. Je kunt brood ook invriezen. Ontdooid brood wordt eerder oud als je het daarna weer buiten de vriezer bewaart. Vers brood kan een paar dagen bewaard blijven, in de diepvries kan brood enkele weken bewaard worden. 

Oud brood kan ook geroosterd, als wentelteefje of als tosti worden gegeten. Ook kun je er paneermeel van maken met de keukenmachine. 

Roggebrood heeft van nature een hoog vochtgehalte, waardoor het snel schimmelt. Bewaar het goed ingepakt op een koele, droge plaats. Bij voorkeur in de kelder en anders in de koelkast.

Brood weggooien? Lees eerst dit:

Van alle producten wordt brood het meest weggegooid. Zo’n 20% van de boterhammen belandt onnodig in de afvalbak. Dat heeft behoorlijk veel effect op het milieu en het kost je ook geld. Gelukkig worden steeds meer mensen zich hier bewust van. Er iets aan doen is eenvoudiger dan je denkt.

Kwart brood

Ben je alleen of heb je een klein huishouden? Koop niet te grote porties. Als je een heel brood niet op krijgt, koop dan een halfje. Tegenwoordig is er ook een kwart brood (vijf boterhammen). Het Voedingscentrum beveelt voor volwassenen 5 tot 7 sneetjes per dag aan, liefst volkorenbrood.

Een kwart brood lijkt ideaal voor mensen die alleen of met z’n tweeën zijn, maar die wel graag verse boterhammen willen eten.  De verwachting is dat een kwart brood leidt tot de helft minder verspilling. Ook al moeten er meer plastic zakken worden geproduceerd, dan nog is de winst die de lagere verspilling oplevert uiteindelijk groter voor het milieu. 

Invriezen

Om brood langer goed te houden kun je het invriezen. Doe een heel of een half brood in de vriezer en haal  er elke ochtend een paar sneetjes uit. Die ontdooi je in de magnetron of op een snijplank, of je neemt ze, inclusief beleg, mee in een broodzakje of trommel. Dan smaakt het onderweg of op je werk ook nog prima. Brood in de vriezer kun je twee weken bewaren. 

Verwerken in gerechten

Maak eens een lekker gerecht van oud(er) brood. Ook al vind je het droog niet meer lekker, verwerkt in een gerecht is het vaak nog prima te eten. Denk aan wentelteefjes, een tosti of houd het blog in de gaten voor recepten met brood!

Bronnen:

en...... een beetje van mezelf :-)